Ortanca
Ortancalar gösterişli çiçekleri ve renk çeşitliliği ile bahçelerin ve evlerin vazgeçilmez süs bitkilerinden biridir. Japonya kökenli olan bu çiçekler Asya ve Amerika'da doğal olarak yetişir. Büyük yapraklı ve çalı formunda olur. Yaz aylarında açan top top çiçekleriyle dikkat çeker. Çiçeklerin rengi toprağın pH değerine göre pembe, mavi, mor ya da beyaz olabilir. Bu özelliği sayesinde mekanın sinerjisini kolayca değiştirebilirsiniz. Hem saksıda hem de bahçede yetiştirilebilir ve uygun bakımla uzun yıllar yaşar.
Ortanca Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?
Ortanca bakımı doğru ortam ve teknikler ile son derece kolay hale gelir. Yarı gölge alanları tercih ederler. Bu nedenle dikim yerinin seçimi önem arz eder. Güneş ışığından faydalanmaları gerekir ancak direkt güneşe maruz kalmamaları da unutulmamalıdır. Organik içeriği zengin, iyi drene olmuş ve bol humuslu topraklarda en iyi şekilde gelişir. Nemli ve verimli toprakları seven bu bitkiler sürekli sulama ister. Yaz aylarında sıcaklık ve nem oranına göre her gün sulanması elzem olabilir. Bunun dışında haftada bir veya iki kez de su verilmesi iyidir. Mart, mayıs ve temmuz gibi sıcak havalarda gübre kullanılarak daha sağlıklı büyüyebilirler.
Dış mekanlarda yetiştirilen ortancaların soğuk kış aylarında korunması önerilir.
Kışın bitkilerin donmasını engellemek için örtü altında tutulmaları gerekebilir. Ayrıca kesme türü olanların çiçekleri daha hızlı su kaybettikleri için çabuk solabilirler. Bu solmayı engellemek adına çiçeklerin oda sıcaklığında suya batırılıp çıkarılması ve ardından vazoya yerleştirilmesi önerilir. Bu şekilde uzun süre taze kalabilir. Bakım süreci sonbaharda budama ile devam eder. Solmuş çiçekler steril bir bıçak ya da makas ile kesilmelidir. Ayrıca sonbaharda yapraklar döküldükten sonra budama yapılabilir. Eğer daha büyük ve güçlü bitkiler elde edilmek isteniyorsa budama sırasında dalların seyrekleştirilmesi sağlanabilir. Bu adımlar çiçeğinizin güzel bir şekilde gelişmesine yardımcı olacaktır.
Evde Ortanca Yetiştirmek Mümkün mü?
Evde ortanca yetiştirmek mümkündür ve aslında keyifli bir deneyim vadeder. Serin ve nemli ortamlarda iyi gelişirler. Bu anlamda evde yetiştirmek için bazı koşulları sağlamak yeterli olacaktır. İlk olarak dik güneş ışığından ziyade dolaylı ışık alan bir konumda bulunması gerekmektedir. Evinizin pencere kenarı uygun bir yer olabilir. Ayrıca ortamın nemli tutulması tavsiye edilir. Nemi sever, evdeki hava kuruduğunda bitkinin etrafına su serpmek ya da nemli bir ortam yaratmak faydalı olacaktır. Toprağının da güzelce drene edilmiş, asidik ya da nötr pH seviyesinde olması beklenir. Düzenli sulama yaparak toprağın nemini koruyabilirsiniz. Elbette suyun birikmesine izin vermemelisiniz. Evde yetişme süreci zahmetsiz olsa da özel ihtiyaçlarına dikkat etmek en mantıklısı olacaktır. İyi bir ortam sağlandığında evde de büyüyüp çiçek açacaktır.
Ortanca Ne Zaman Çiçek Açar?
Ortancaların çiçek açma zamanı ilkbahar aylarına denk gelir. Yine de bu süre türüne ve bulunduğunuz iklim koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Nisan ayında tomurcuklanmaya başlayarak mayıs ve haziran aylarında en yoğun şekilde çiçek açar. Temmuz ve ağustosta da çiçeklenme devam ederken eylül ayında sonlanır. Çiçek açma zamanını etkileyen kriterler arasında sıcaklık, yağış, güneş ve toprağın pH seviyesi bulunur. Bol çiçekli ortancalar için düzenli sulama, yeterli ışık, gübreleme ve solmuş çiçeklerin budanması olmazsa olmazlardandır. Ek olarak çiçek rengi de toprağın asidik ve bazik seviyesine bağlı olarak değişebilir. Asitli toprakta maviye bürünür. Alkali toprakta ise pembe çiçekler açar. Büyük yapraklı türler, ağaçsı ve tırmanıcı gibi farklı ortanca çeşitleri bulunmaktadır ve her birinin kendine özgü bakım kıstasları vardır.
Ortancalar Kış Aylarında Nasıl Korunur?
Her ne kadar yaz aylarının rağbet gören çiçeklerinden biri olsa da kış aylarında biraz daha ilgi isteyebilirler. Özellikle yorucu geçen kış mevsiminde bu güzel bitkilerin donmaması ve gelecek yıl tekrar çiçek açabilmesi için bazı önlemler alınmalıdır. Kış aylarında ortancalarınızı korumak için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz.
• Köklerin etrafına yaprak, saman veya kompost gibi organik materyaller sererek toprağı sıcak tutabilirsiniz. Bu, köklerin donmasını engellemeye yardımcı olacaktır.
• Saksıda yetişen çiçeklerinizi daha korunaklı bir yere, garaj ya da veranda gibi yerlere taşıyabilirsiniz. Fakat bu yerlerin donma riski olmayan aydınlık ve serin olması önemlidir.
• Kış başında hafif bir budama yaparak bitkinin daha sağlıklı bir şekilde kış uykusuna girmesini sağlayabilirsiniz. Sadece şiddetli budamadan kaçının.
• Kış aylarında sulama ihtiyacı azalır. Toprak kurudukça hafifçe sulama yapabilirsiniz. Aşırı sulama olmadan ve köklerin çürümeden yapılmalıdır.
Ortancaların kışa dayanıklılığı türüne göre değişebilir. Öncesinde türünü belirleyerek ona uygun bir yaklaşım sergilemek daha doğru olacaktır. Bu yöntemleri uygulayarak ortancalarınızı kış aylarında koruyabilir ve gelecek yıl tekrar rengarenk çiçeklere kavuşabilirsiniz.
Ortanca Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Ortanca çiçeği, ispatlanmış tekniklerle çoğaltılabilir ve bu sayede evlerinizin farklı alanlarını renklendirebilir veya sevdiklerinizekişileştirilmiş bir hediye olarak verebilirsiniz. Saksı çiçekleri olarak yetiştirilmeye odukça müsait bir çiçek türüdür. Hem bahçelerde hem de saksılarda rahatlıkla yetiştirilebilir. Çoğaltılma açısından basit bir bitkidir. En uygun zaman nisandan ağustosa kadar olan dönemde çiçeklenmemiş 2-3 yapraklı dalları kullanmaktır. Bu dallardan 15 cm uzunluğunda çelikler kesilir. Çeliklerin üst kısmında iki yaprak bırakılırken diğer yapraklar itinayla temizlenir. Çeliklerin köklenmesi için uygun bir toprak karışımı hazırlamak gerekir. Bu karışım bahçe toprağı ve perlitten oluşan bir toprak olmalıdır.
Kesilen çeliklerin köklendirilmesi için 15 cm boyutunda bir saksı yeterlidir. Saksının altına mutlaka drenaj deliklerinin açık olduğuna özen gösterilmelidir. Bu deliklerden suyun rahatça akması sağlanmalıdır. Saksının tabanına bir kat lav taşı ya da çakıl taşı yerleştirildikten sonra toprak hafifçe sıkıştırılır ve fazla su verilmeden bir miktar sulanır. Köklenmesi için saksılar direkt güneş ışığı almayan gölgeli bir yere yerleştirilmelidir. Bu koşullarda hızla köklenmeye ve büyümeye başlar. Köklenme işlemi tamamlandıktan sonra bahçenize ya da istediğiniz saksılara dikerek yetiştirebilirsiniz. Bu basit adımlar sayesinde evinizde ya da bahçenizde yeni türler yetiştirebilir ve dilediğiniz alanları şenlendirebilirsiniz.
Ortanca Çiçeği Çeşitleri Nelerdir?
Ortanca bahçelerde ve evlerde sıkça tercih edilen gösterişli çiçekleriyle bilinen bir bitkidir. Farklı türleri ve renkleriyle her ortama ayrı bir hava katar.
• Büyük yapraklı (Hydrangea macrophylla): En yaygın ortanca türüdür. Çiçek renkleri toprak pH'ına göre değişir. Asitli topraklarda mavi, alkali topraklarda ise pembe ya da kırmızı tonlarda çiçekler açar.
• Ağaçsı (Hydrangea arborescens): Daha büyük ve odunsu bir yapıya sahiptir. Beyaz çiçekler açar ve budamaya karşı direnç gösterir.
• Tırmanıcı (Hydrangea petiolaris): Duvarlara ve pergolalara tırmanabilen bir türdür. Beyaz çiçekleri vardır ve gölge yerleri sever.
• Panikül (Hydrangea paniculata): Kocaman koni şeklindeki çiçek başakları ile bilinir. Çiçek rengi beyazdan pembeye doğru tonlanabilir.
• Meşe yapraklı (Hydrangea quercifolia): Meşe yaprağını andıran yaprakları ve beyaz veya pembe çiçekleriyle dikkat çeker. Sonbaharda yaprakları kırmızı ya da mor renge döner.
Tüm bunlarla beraber farklı renk ve boyutlarda birçok çeşidi bulunmaktadır. Örneğin, “Endless Summer” serisi gibi sürekli çiçek açan veya “Limelight” gibi parlak yeşil yapraklı olanlar da popülerdir. Tıpkı bir çocuğa bakar gibi bir çiçeğe bakmak insanlar için daima huzur kaynağı olmuştur. Dolayısıyla hangisi olursa olsun mutlaka dahil olunması gereken bir deneyimdir.
Güneş Işığı ve Nem İhtiyacı
Ortanca çiçeği güneşten çok, gölge ve serin ortamları tercih eden bir bitkidir. Her ne kadar yaz aylarında ışığa ihtiyaç duysa da dik açılı gelen güneşten kaçınmak onun gelişimi için daha uygundur. Bilhassa sabah güneşi ideal bir kaynaktır. Sabahın erken saatlerinde aldığı hafif ışık, bitkinin enerji açlığını karşılamaya yeterli olur ancak bu ışık kavurucu olmamalıdır. Günün geri kalanında ise serin gölge alanlarda rahat eder ve bu koşullarda sağlıklı büyür. Duvar dipleri gibi serin yerlerde gelişir. Çünkü buralar yazın sıcak havalarda sevdikleri serinliği sağlar. Sulama da güneşe maruz kalmadıkları saatlere göre şekillenir. En uygun sulama zamanları güneşin henüz olmadığı, sabahın erken saatleri ya da akşam saatleridir. Bu saatlerde yapılan sulama bitkinin nem ihtiyacını karşılar ve onu aşırı ısınmaktan korur.
İlkbahar ve sonbahar gibi ılıman mevsimlerde ise günde bir kez sulanabilir. Fakat yazın sıcak dönemlerinde düzenli sulama talebi artar. Toprak nemli tutulmalı ve sulama sıklığı haftada bir ya da iki kez artırılmalıdır. Ortancalar zengin ve nemli topraklarda iyi gelişir. Suya olan yüksek ihtiyacı toprağın sürekli nemli kalmasını gerektirir. Su kaybı hızlı bir şekilde solmasına neden olabilir. Bu yüzden kesme ortancalar için nemin korunması önemlidir. Solmuş olanların daha uzun süre dayanmasını sağlamak için oda sıcaklığındaki suya batırılarak nem almaları sağlanabilir. Bu metot su kaybını engelleyerek çiçeklerin yeniden taze bir görünüm kazanmasını sağlayabilir. Elbette her zaman etkili olmayabilir. Çünkü ortanca gibi bazı çiçekler suyu içine çekebilme yeteneğine sahiptir ve bu sayede kısa sürede yeniden canlanabilirler.